هوش مصنوعی مولد چیست؟ کاربردها و مثال های این تکنولوژی

هوش مصنوعی مولد (Generative AI) نوعی از هوش مصنوعی است که بر اساس ورودی های که کاربر به سیستم وارد میکند محتوای متناظر تولید می نماید. ورودی و خروجی این مدل از هوش مصنوعی می تواند متن، تصویر، صوت یا هر نوع داده دیگری باشد.

هوش مصنوعی مولد از دهه 1960 وجود داشته است اما در سال 2016 بود که با پیدایش شبکه های GAN بر سر زبان ها افتاد. این نوع از هوش مصنوعی توانایی تولید محتوا منحصر به فرد، کاملا جدید و خلاقانه مانند عکس، فیلم، صدا و تصویر و چهره افراد را دارد.

هوش مصنوعی مولد و مثال ها

هوش مصنوعی مولد چگونه کار میکند؟

مدل های هوش مصنوعی مولد با بهره گیری از شبکه های عصبی، الگو ها و ساختار موجود در داده ها را شناسایی کرده و با استفاده از این الگوها (پترن) محتوا جدید و اصیل تولید میکند.

شروع فرایند کاری هوش مصنوعی مولد، با پرامپتی است که توسط مهندس پرامپت و یا استفاده کننده از این سیستم به آن وارد میشود. این ورودی میتواند به صورت متن، عکس، فیلم، طرح یا هر نوع ورودی یا داده ای که سیستم بتواند پردازش کند باشد.سپس الگوریتمهای مختلف بر اساس ورودی کاربر، شروع به تولید محتوا و تحویل آن به کاربر میکنند. این خروجی ها میتواند صدای تقلید شده یک شخص واقعی، تکلیف دانشگاهی، راه حل مشکل، قطعه کد کامپیوتری یا هر چیز دیگری باشد.

یکی از دلایل پیشرفت و جهش رو به جلو هوش مصنوعی مولد استفاده از تکنیک ها و الگوریتم های مختلف مانند یادگیر نظارت نشده یا یادگری تقویتی است که به سازمان ها این اجازه را می دهد تا به راحتی خروجی های مورد نظر خود را تولید کنند.

در حال حاضر با توسعه این تکنولوژی و پیشرفت های به وجود آمده این امکان فراهم است تا کاربر بتواند با نوشته ای ساده به صورت زبان طبیعی انسان (مثل انگلیسی معمولی)، درخواست خود از این نوع از سیستم هوش مصنوعی را مطرح کنند. این درخواست می تواند به صورت گفت و گو پیوسته (چت) باشد تا به کاربر این امکان را بدهد تغییرات مورد نظر خود روی محتوا تولید شده را به هوش مصنوعی اعلام کند و نتیجه خروجی را باب میل خود سفارشی سازی نماید. به طور مثال ممکن است از هوش مصنوعی مولد، خواسته شود لوگویی را طراحی کند پس از طراحی این امکان وجود خواهد داشت که مثلا کاربر به سیستم دستور دهد انداره یک نوشته به خصوص یا رنگ آن را در لوگوی طراحی شده تغییر دهد و این رند تغییرات و سفارشی سازی را انقدر ادامه دهد تا به تنیجه دلخواه خود برسد و از طرح آماده شده رضایت کامل کیب نماید.

کاربرد هوش مصنوعی مولد چیست؟

از هوش مصنوعی مولد در بسیاری از حوزه ها و صنایعی که نیاز به نوعی محتوا داشته باشند می توان استفاده کرد. مانند علوم مهندسی، تحقیقات علمی، کارهای هنری و خلاقانه، نوشتن مقاله. با همه گیری و گسترش ابزارهای هوش مصنوعی مولد تقریبا در تمام صنایع و رشته ها این پتانسیل وجود دارد تا بتوان از قدرت و قابلیت این تکنولوژی بهره مند شد. این سیستم ها می توانند ورودی هایی از نوع متن، عکس، ویدئو، صوت، کد کامپیوتری گرفته و بر اساس آنها محتوا جدید به هر فرمی که کاربر بخواهد و امکان پذیر باشد تولید کنندد. به عنوان مثال می توان با گرفتن متنی به عنوان ورودی عکسی بر اساس آن تولید کرد یا عکس را به آهنگ یا فیلم را به متن تبدیل کرد.

از کاربرد هوش مصنوعی مولد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

ساخت چت بات با هدف مدیریت تماس کاربران و مشتریان و پشتیبان فنی از آنها
ساختن دیپ فیک برای تقلید تصویر چهره افراد یا شخصی خاص
ترجمه و دوبله فیلم ها و ویدئو های آموزشی
نگارش ایمیل، رزومه، تکالیف مدرسه و دانشگاه
ساختن تصاویر هنری منحصر به فرد با ویژگیهای خاص
ساخت آهنگ و موسیقی جدید و منحصر به فرد
طراحی و معماری ساختمان و دکوراسیون داخلی
ایجاد فرمولهای مختلف دارویی برای تست و ارزیابی آنها
ایجاد طرح های گرافیکی و تبلیغاتی
نوشتن متون یا اسکریپت های تبلیغاتی

کاربردهای هوش مصنوعی مولد

مثالهای هوش مصنوعی مولد

قدرت و کارایی هوش مصنوعی مولد را به روشهای مختلفی می توان مورد استفاده قرار داد. در زیر فهرست برخی از محبوب ترین سیستمهای قدرت گرفته از هوش مصنوعی مولد را مشاهده می کنید:

ابزارهای تولید محتوا متنی مانند GPT, Jasper و Lex.
ابزارهای تولید کننده تصویر مانند Dall-E2, Midjourney و Stable Diffusion.
ابزار های تولید کننده موسیقی مثل: Amper, Dadabots و MuseNet.
سیستم های تولید کننده کد از جمله: CodeStarter, Codex, GitHub Copilot و Tabnine.
ابزارهای تقلید صدا مثل: Descript, Listnr و Podcast.ai
شرکت های تولید چیپست (chipset) مانند Synopsys, Cadence, Google و Nvidia

صنایعی که می تواند از هوش مصنوعی مولد بهره ببرند:

برخی از افراد، هوش مصنوعی مولد را هم رده تکنولوژیهای بزرگ و بنیادی مانند ماشین بخار، الکتریسیته و کامپیوتر طبقه بندی می کنند. به این دلیل که میتواند تاثیر عمیق روی صنایع مختلف بگذارد. در نظر داشته باشید مانند فناوری های بزرگ قبلی ممکن است دهه ها زمان نیاز داشته باشیم تا مردم از آن در تمام جنبه های زندگی و کسب و کار خود استفاده کنند.

در زیر چندین مورد از تاثیر بزرگی که این تکنولوژی میتواند داشته باشد آوره شده است:

در اقتصاد می توان سیستم تشخیص فساد و خرابکاری بهتری با استفاده از تاریخچه تراکنش های هر فرد ایجاد کرد.
موسسات حقوقی می توانند با استفاده از آن قرارداد تنظیم کنند، مدارک را تجزیه و تحلیل نمایند و راه حل های حقوقی گوناگون تولید کنند.
تولید کنندگان با ترکیب هوش مصنوعی مولد و داده های که از سیستم های نظارتی ماند دوربین، ایکس ری و غیره بدست میآید میتوانند ایرادات و ریشه و دلیل آنها را دقیق تر و اقتصادی تر یافته و رفع نمایند.
استودیوهای فیلم سازی میتوانند با قابلیت های هوش مصنوعی مولد تصاویر ارزان تر تولید کرده و با صدای اصلی بازیگر نسخه های با زبان های دیگر منتشر نمایند.
صنعت درمان می تواند با استفاده از این تکنولوژی داروهای بهتر و موثرتری آزمایش و تولید کند.
معماران با استفاده از هوش مصنوعی مولد می توانند طرح ها و پروتوتایپ های متنوع تر و با سرعت بیشتر به مشتری عرضه کنند.
شرکت های سازنده بازیی های ویدئویی میتوانند از قدرت این تکنولوژی در طراحی محتوا و بازیهای خود استفاده کنند.
تولید کنندگان نرم افزار میتوانند برنامه های بهتری توسعه دهند

مزایایی هوش مصنوعی مولد چیست؟

هوش مصنوعی مولد به دلایل زیادی دارای اهمیت است و مزایایی زیادی به همراه خواهد داشت از جمله:

با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی مولد می توان محتوی جدید، اصیل و منحصر به فرد تولید کرد که تشخیص غیر انسانی بودن آنها تقریبا غیر ممکن است. در نتیجه از آن میشود در تبلیغات، سرگرمی و هنر های خلاقانه استفاده نمود.
هوش مصنوعی مولد می تواند دقت و عملکرد سیستمهای هوش مصنوعی فعلی مثل پردازش زبان طبیعی یا بینایی ماشین را ارتقا بخشد.
این فناوری می تواند داده های را تولید کند که از آنها در فرآیند آموزش الگوریتمهای یادگیری ماشین استفاده میشود.
الگوریتمهای هوش مصنوعی مولد این توانایی را دارند تا داده های پیچیده و بسیار بزرگ را با روشهای جدید تجزیه و تحلیل کنند. این ویژگی به کسب و کارهای این قابلیت را میدهد تا الگوها و رفتارهایی و روند های پنهانی که در داده های خام، غیر قابل مشاهده و تشخیص هستند را کشف کنند.
هوش مصنوعی مولد و الگوریتم هایش میتواند در خودکار سازی و شتاب دهی به شمار زیادی از وظایف و کارها و پروسه ها کمک نمایند و باعث صرفه جویی در وقت و منابع کسب و کارها و سازمان های استفاده کننده شود.

به طور کلی هوش مصنوعی مولد پتانسیل تاثیر عمیق روی بسیاری از صنایع و حوزه های کاری را دارد و یکی از مهمترین بخش ها و حوزه های تحقیقات هوش مصنوعی به حساب میآید.

ویژگیهای هوش مصنوعی مولد خوب چیست؟

هوش مصنوعی مولد خوب و کارا نیاز به سه رکن اصلی دارد:

کیفیت: تولید خروجی های با کیفیت و قابل اعتماد مخصوصا برای سیستم های که با کاربر نهایی سروکار دارد امری کلیدی و حیاتی می باشد.

تنوع: یک مدل مولد خوب، حالت های اقلیت را در توزیع داده های خود بدون به خطر انداختن کیفیت تولید لحاظ میکند، این به کاهش سوگیری های ناخواسته در مدل های تربیت شده کمک خواهد کرد.

سرعت: بسیاری از برنامه های تعاملی نیاز به تولید محتوا با سرعت زیاد دارند مانند برنامه های ویرایش تصویر بلادرنگ که در فرآیند تولید محتوا کاربرد زیادی دارند.

چالش های هوش مصنوعی مولد چیست؟

مدل ها و تکنولوژی هوش مصنوعی مولد در مراحل اولیه خود هستند و مانند هر پدیده نوظهور دیگری فرصت رشد و پیشرفت زیادی را خواهد داشت اما در حال حاضر چالش های زیر بر سر راه توسعه این تکنولوژی قرار دارد:

توان پردازشی و زیرساخت کامپیوتر ها: برای آموزش و تربیت مدل های هوش مصنوعی مولد، نیاز به کامپیوتر هایی با توان پردازشی بسیار بالا است که این مهم نیازمند سرمایه گذاریهای زیاد در بخش زیر ساخت و خرید و بکارگیری کامپیوتر و سرور های قدرتمند و گران قیمت میباشد.

سرعت تولید پاسخ: به خاطر مقیاس بزرگ مدل های مولد ممکن است پاسخگویی آنها با تاخیر همراه باشد این تاخیر در مدل های تعاملی مانند چت بات ها و دستیارهای سخن گو خود را بیشتر نشان خواهد داد اما با پیشرفت تکنولوژی و فراگیری آن مقدار تاخیر روز به روز بهبود پیدا خواهد کرد.

کمبود داده های با کیفیت: الگوریتمهای مولد برای آموزش و تربیت نیاز به اطلاعات و داده های با کیفیت، منصفانه، اصیل و دستکاری نشده دارند که آنها در برخی از صنایع وجود ندارد یا به سختی یافت میشود.

مالکیت داده ها: اضافه بر کمبود داده های با کیفیت. بسیاری از سازمانها به دلیل مالکیت معنوی که در مورد داده ها وجود دارد برای فراهم کردن آنها به منظور تربیت مدل های جدید دچار مشکل و چالش هستند.

بسیاری از شرکت های بزرگ مثل انویدیا و مایکروسافت با هدف پشتیبانی از رشد و توسعه هوش مصنوعی مولد ابزار ها و سرویس هایی را فراهم آورده اند تا این پیچیدگیها و چلش های موجود از سر راه توسعه دهندگان برداشته شود و راحت تر بتوانند ایده های خود را پیاده سازی کنند.

محدودیت های هوش مصنوعی مولد چیست؟

در زیر برخی از محدودیت های که هوش مصنوعی مولد دارد و هنگام استفاده از آن باید آنها را مد نظر قرار داد آورده شده است:

همیشه منبع محتوا را نمی تواند شناسایی کند.
نتایج ممکن است تحت تاثیر سوگیری، تعصب و نفرت قرار داشته باشند.
در شناسایی و تشخیص مطالب جانبدارانه و غیرمنصفانه، دچار چالش می باشد.
تغییر ساختار آن برای پاسخ به شرایط جدید ممکن است دشوار و زمان بر باشد.
ممکن است تحت تاثیر اطلاعات غلط و خرابکارانه تربیت شده باشد.

نگرانی های پیرامون هوش مصنوعی مولد چیست؟

رشد و همه گیری هوش مصنوعی مولد باعث بروز نگرانی های شده است. این نگرانی های پیرامون کیفیت نتایج، احتمال استفاده نادرست و سوء استفاده و اخلال در فرایند فعلی کسب و کارها هستند.

ایجا لیست مسائل دارای مشکل که ممکن است در حال حاضر ایجاد شوند آورده شده است:

ممکن است اطلاعات غلط یا گمراه کننده تولید کند.
بدون اطلاع از منبع و منشا اطلاعات اعتماد کردن به آن دشوار است.
ممکن است نوع های جدیدی از سرقت ادبی را به همراه داشته باشد که در این صورت حقوق مولفان و پدیدآورندگان محتوی اصلی زایل میشود.
این احتمال وجود دارد که در مدل های کسب کار مربوط به تبلیغات و سئو اختلالاتی ایجاد شود.
به راحتی به وسیله هوش مصنوعی مولد میتوان اخبار جعلی درست کرد.
به راحتی میتوان ادعا کرد که مدرکی تصویری دال بر انجام کاری غیر قانونی به وسیله هوش مصنوعی تولید شده است و اعتبار ندارد.

اخلاق و سوگیری هوش مصنوعی مولد

با وجود همه ی جنبه های مثبتی که این فن آوری دارد اما در زمینه دقت، اطمینان، سوگیری و دچار توهم بودن و سرقت ادبی جای بحث و تفکر دارد. مسائل اخلاقی که ممکن است به سالها زمان برای حل و فصل شدن نیاز داشته باشند.

هیچ کدام از این موارد چیزهای تزهای نیستند و سالهاست که فعالان این حوزه با آن درگیر هستند. به طور مثال در سال 2016 ماکروسافت چت باتی را معرفی کرد که فقط بعد از گذشت 24 ساعت تبدیل به ماشین انتشار مطالب غیر اخلاقی مانند نفرت پراکنی، نژادپرستی گردید و مایکروسافت را مجبور کرد به سرعت آن را خاموش کند و به فعالیتش خاتمه دهد.

واقع گرایی متقاعد کننده محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی مولد مجموعه جدیدی از ریسک های هوش مصنوعی را معرفی می کند و تشخیص محتوای تولید شده توسط آن را دشوار و مهمتر از آن، تشخیص اشتباهات را دشوارتر می کند.

به طور نمونه وقتی برای نوشتن کد یا ارائه توصیه های پزشکی به نتایج هوش مصنوعی مولد تکیه می کنیم میتوان به مشکلی بزرگ برخورد کرد. بسیاری از نتایج هوش مصنوعی مولد شفاف نیستند، بنابراین تعیین اینکه آیا، برای مثال، حق کپی رایت را نقض کرده یا آیا منبع اصلی اطلاعات مورد تایید است نمی توان پاسخ صریحی پیدا کرد.

اگر نمی دانید هوش مصنوعی چگونه به نتیجه ای رسیده پس نمی توانید دلیل اشتباه بودن آن را متوجه شوید.

آینده هوش مصنوعی مولد

ظهور ChatGpt و مشاهده پاسخ های انسان گونه آن، هوش مصنوعی مولد را در کانون توجه بسیار از افرا قرارداد و آنها را با پتانسیل های زیاد هوش مصنوعی آشنا کرد و باعث شد امیدها برای حل بسیاری از مشکلات و مسائل زیاد شود.

در کوتاه مدت تمرکز هوش مصنوعی مولد بر بهبود روشها و تجربه کاربری خواهد بود. بسیار مهم است است که اعتماد عمومی نسبت به خروجی ها و نتایج این فناوری جلب شود. بسیاری از شرکت ها نسخه سفارشی این فناوری را با هدف به کارگیری آن در کسب و کار خود توسعه خواهند داد. تیم های برنامه نویسی از آن برای نوشتن کدهای بهتر و با کیفیت تر استفاده خواهد کرد.

در آینده مدل های هوش مصنوعی مولد توسعه پیدا خواهند کرد و از آنها در مدل سازی سه بعدی، طراحی محصول، ساخت داروهای جدید، بهبود زنجیره تامین و فرایندهای کسب و کار استفاده خواهد شد. این ها باعث آسان تر شدن خلق محصولات جدید، تجربه ایده های کسب و کار و تجربه مدل های مدیریتی جدید خواهد شد.